تخصیص بهینه منابع آبی با استفاده از الگوریتم ژنتیک با رتبه بندی نامغلوب(مطالعه موردی: شبکه آبیاری حمیدیه)

Authors

  • پیمان کاشفی نژاد گروه آبیاری و زهکشی، دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
Abstract:

سابقه و هدف: با توجه به افزایش روزافزون محدودیت منابع آبی، نیاز به برنامه‌ریزی جهت استفاده بهینه و درست از منابع آبی به‌ویژه در بخش کشاورزی که بیشتر منابع آبی را مصرف می‌کند، احساس می‌شود. در راستای تدوین یک برنامه جهت مدیریت روند استفاده از منابع آبی در دسترس در شبکه آبیاری حمیدیه، پژوهشی به‌منظور تخصیص بهینه منابع آبی به الگوی کشت این شبکه آبیاری صورت گرفت. مواد و روش‌ها: در این راستا سال آبی 95-94 به 36 دوره ده‌روزه تقسیم‌شده و مدلی چند هدفه جهت تخصیص منابع آبی به هر یک از دوره‌های ده‌روزه با هدف بیشینه‌سازی میزان کارایی مصرف آب نسبی و نسبت درآمد به هزینه به کمک الگوریتم ژنتیک با رتبه‌بندی نامغلوب ایجاد شد. همچنین جهت کمینه‌سازی خطای برآورد کاهش محصول در شرایط اعمال کم آبیاری، یک مدل بهینه‌سازی تک هدفه با کمک الگوریتم ژنتیک ایجاد شد. یافته‌ها: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که میزان برآورد شده کاهش محصول با استفاده از ضرایب حساسیت به تنش آبی ارایه شده در مطالعات پیشین در اثر اعمال کم آبیاری به‌تمامی مراحل رشد گیاه از 5/16 تا 5/195 درصد متغیر است که کاهش محصول بیش از صد درصد نمایانگر وجود خطاست. درحالی‌که میزان کاهش محصول برآوردی با استفاده از ضرایب اصلاح‌شده از 8 تا 5/57 درصد متغیر می‌باشد. از آنجا مدل تخصیص بهینه منابع آبی مدلی چند هدفه و دارای بیش از یک پاسخ بهینه است که هیچ‌یک بر دیگری برتری نداشته و بر اساس شرایط مدیریتی پاسخ مناسب انتخاب می‌گردد، سه پاسخ از پاسخ‌های بهینه موجود در قالب سه سناریو انتخاب شد تا با شرایط فعلی تخصیص آب مورد مقایسه قرار گیرند. نتایج مدل تخصیص بهینه منابع آبی نشان داد که با وجود تغییرات ناچیز در میزان نسبت درآمد به هزینه، میزان کارایی مصرف آب نسبی حداقل 9 درصد افزایش‌یافته و کاهش حداقل 26 درصدی منابع آب را به دنبال دارد. همچنین سطح کشت به میزان 192، 189 و 182 هکتار به ترتیب در سناریو‌های اول تا سوم افزایش می‌یابد. از طرف دیگر، در سناریوی اول و سوم میزان سود اقتصادی به ترتیب به میزان 5/19 و 7/10 میلیارد ریال نسبت به وضعیت فعلی افزایش می‌یابد، درحالی‌که در سناریوی دوم سود اقتصادی با کاهش 4/8 میلیارد ریالی همراه است. نتیجه‌گیری: با بهینه‌سازی تخصیص منابع آبی ضمن صرفه‌جویی چشمگیر در آب مصرفی، محصول تولیدی به ازای آب مصرفی و همچنین سود اقتصادی نیز بسته به جواب انتخابی می‌تواند افزایش یابد. همچنین تخصیص بهینه منابع آبی باعث افزایش سطح کشت می‌شود که این به معنای احیاء اراضی آیش است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بهینه سازی برنامه تخصیص آب در شبکه آبیاری بیله وار با استفاده از الگوریتم ژنتیک

با افزایش جمعیت و محدود بودن منابع آبی، بهره­برداری صحیح و مناسب از شبکه­های آبیاری ضروری است. یکی از دلایل کاهش عملکرد شبکه های آبیاری، توزیع نامناسب آب در سطح اراضی و انشعاب­هاست. با گسترش رایانه و روش های عددی، امکان توسعه مدل های شبیه سازی جریان و بهینه سازی توزیع آب در شبکه های آبیاری فراهم شده است. در این پژوهش، از الگوریتم ژنتیک به­منظور تهیه برنامه بهینه توزیع آب در کانال blmc شبکه بیله...

full text

تخصیص بهینه آب در شبکه آبیاری و زهکشی صوفی چای در استان آذربایجان شرقی با استفاده از الگوریتم ژنتیک

با توجه به رشد روزافزون مصرف آب، تخصیص بهینه منابع آب نیاز به توجه بیشتری دارد. در کشور ایران به علت کمبود بارندگی در اکثر حوزه‌های آبریز و محدود بودن منابع آب، برنامه‌ریزی به­منظور شناخت امکانات و محدودیت­های منابع آب با هدف بهره‌برداری بهینه بسیار ضروری و اجتناب ناپذیر می‌باشد. استفاده از روش­های هوشمند تکاملی برای بهینه سازی تخصیص آب در دهه های اخیر بیشتر مورد توجه محققین قرار گرفته است. الگ...

full text

تخصیص بهینه آب در شبکه آبیاری و زهکشی صوفی چای در استان آذربایجان شرقی با استفاده از الگوریتم ژنتیک

با توجه به رشد روزافزون مصرف آب، تخصیص بهینه منابع آب نیاز به توجه بیشتری دارد. در کشور ایران به علت کمبود بارندگی در اکثر حوزه‌های آبریز و محدود بودن منابع آب، برنامه‌ریزی به­منظور شناخت امکانات و محدودیت­های منابع آب با هدف بهره‌برداری بهینه بسیار ضروری و اجتناب ناپذیر می‌باشد. استفاده از روش­های هوشمند تکاملی برای بهینه سازی تخصیص آب در دهه های اخیر بیشتر مورد توجه محققین قرار گرفته است. الگ...

full text

تخصیص بهینه و اقتصادی آب در شبکه آبیاری و زهکشی با استفاده از الگوریتم فراابتکاری ICA (مطالعه موردی: شبکه صوفی‌چای)

کمبود منابع آب به­ویژه در ایران و بروز خشکسالی­های اخیر، دستیابی به یک سیاست جهت تخصیص بهینه­ی آب را از اهمیت خاصی برخوردار نموده است. تخصیص بهینه­ آب تحت شرایط کنترل شده و نیز شرایط اقلیمی و واقعی، در دو دهه گذشته یکی از موارد جلب توجه محققین و مهندسین بوده است. در این پژوهش روشی جدید جهت برآورد و تخصیص بهینه آب ارائه شده است. الگوریتم رقابت استعماری (ICA) یک الگوریتم بهینه­سازی جدید می­باشد و...

full text

تعیین الگوی کشت بهینه در شبکه آبیاری و زهکشی سد گلستان با استفاده از الگوریتم ژنتیک

تهیه، تدوین و اجرای الگوی کشت یکی از فعالیت­های مهم در بخش کشاورزی و نظام تولید مواد غذایی می­باشد. با توجه به اهمیت و نقش الگوی کشت در تولید پایدار محصولات زراعی و باغی، تعیین الگوی بهینه کشت در شبکه­های آبیاری امری ضروری است. تحقیق حاضر با هدف حداکثرسازی میزان سود خالص کشاورزان با استفاده از روش بهینه­سازی الگوریتم ژنتیک به تعیین الگوی کشت بهینه در شبکه آبیاری و زهکشی سد گلستان پرداخته است. ا...

full text

تخصیص بهینه منابع آب با استفاده از الگوریتم چرخه آب (مطالعه موردی: حوضه آبریز گرگان‌رود)

در این پژوهش از الگوریتم فراابتکاری چرخه آب(WCA) براییافتن استراتژی‌های تخصیص بهینه منابع آب در سیستم دو مخزنه سدهای گلستان و وشمگیر واقع در حوضه آبریز گرگان‌رود (شمال ایران)، برای یک دوره پنج ساله (از سال آبی 87-86 تا 91-90) استفاده شده است. پس از اطمینان از درستی عملکرد الگوریتم WCA با استفاده از چندین تابع محک استاندارد، مدلی برای تخصیص بهینه سیستم مخازن حوضه آبریز گرگان‌رود توسعه داده شد. ت...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 25  issue 6

pages  239- 253

publication date 2019-02-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023